Planking

[dit stuk verscheen eerder in aangepaste vorm in het leukste culiblad van Nederland: Elle Eten]

Het geldt een beetje als het swaffelen van 2011, maar planking is klaar voor een welverdiende comeback. Planking 2.0 kan namelijk ook in de oven of op de BBQ, vereist geen lollige schuinestreep beschamende facebook foto’s en is nog lekker ook. (Toegegeven, dat was swaffelen ook wel).  Ik heb het natuurlijk over koken op hout. Niet op een vuurtje, maar op een plankje. Plank grillen of plank roken. Ook niet erg 2011 trouwens, al in 19^e eeuw roosterden indianen in het Noord-Westen van de Verenigde Staten hun zalmen op hout en het eerste geschreven planking recept stamt uit 1911: plank gegrilde kip met pommes duchess. Toen lekker, nu nog steeds. Dat komt omdat tijdens het grillen de smaak van het hout in de kip, vis, groente of kaas trekt. Pommes Duchess met een hint van hout, die indianen wisten wat ze deden.  Maar planking biedt meer, tijdens de bereiding  geeft het voorgeweekte hout vocht en stoom af wat je vlees en vis sappig houdt. En laten we wel zijn, een zalm op een licht geroosterd plankje oogt serveert net even leuker uit dan op een stuk aluminiumfolie of ikea ovenschaal. De meest gebruikte plankingplank is gemaakt van ceder, een aan spar en den verwante conifeer. Maar je kunt ook prima met berk (mild; vis, kip), eik (zwaar; rund, varken) of andere hardhoutsoorten planken. Een ovenplank kost online of in de beter gesorteerde kookwinkel een tientje of vier, maar de houtzagerij om de hoek heeft vast wel wat restantjes liggen die je voor weinig kunt meenemen. Maar niet elke plank is even grillgretig. Ga bijvoorbeeld liever niet experimenteren met je oude Ikea kast. Voor gebeitst, geverfd of geïmpregneerd hout geldt hetzelfde. En je beseft dat je laminaat een eikprint heeft?

Aan de slag. We gaan uit van de wigwamklassieker, de cederhouten ovenplank. Om te voorkomen dat deze barst moet hij, voor je ermee gaat grillen, verzadigd zijn met vocht. Leg hem daartoe een paar uur in water. Plank grillen is vooruit kijken. Als je in een avontuurlijke bui bent dan kun je water vervangen voor wijn, bier, Fristy, whiskey of fruitsap. Het vocht kan wat verkleuren, maar dat geeft niks. Droog de plank na het weken goed af, smeer hem in met olie en leg hem een kwartiertje in een voorverwarmde oven van 180 graden. Binnen een paar minuten ruikt het alsof er een compleet dennenbos is gekapt in je keuken. De associatie Zweedse sauna is ook niet ver weg. Dan gaan je ingrediënten erop. Denk aan een moot zalm, een complete kip of wat groente. Er zijn nauwelijks beperkingen. Het resultaat is subtiel, de ingrediënten ontwikkelen een lichte harssmaak. Maar die geur, die geur! Hoe langer het voedsel in contact blijft met de plank, des temeer de smaak er in kan trekken. Gaar dus op een lagere temperatuur voor een heftiger houtsmaak. Na afloop maak je de ovenplank goed schoon met vers water en wat zeepsop en laat je hem drogen tot de volgende keer. Een beetje plank kan op deze manier jaren mee gaan, en gaat uiteindelijk ten onder doordat hij uit elkaar valt, niet omdat de smaak op raakt. Er bestaan ook BBQ plankjes die je zo heet kunt laten worden dat ze gaan smeulen en roken, wat het resultaat een fijne smokey smaak geeft. Ze zijn gelukkig goedkoper want met deze methode gaan ze maar een paar feestjes mee. De cederhouten planken koop je bij kokenophout.com, die er ook nog je naam of logo in kan graveren, of bij de beter gesorteerde kookwinkel. De volgende keer een culinaire toepassing van swaffelen.