Snelkookpan, snelkookpan!

[dit stuk verscheen eerder in de Elle Eten]

Een trio van aanbranden, uitschieten met het zout en vergeten groente, of gewoon weer de oven vergeten aan te zetten. Met het jaarlijkse Grote Diner dreigt ook altijd het Grote Mislukken. Dan is het goed om een paar voorraadpotjes achter de hand te hebben. Potjes die in blinde paniek in vijf minuten in de magnetron opgewarmd kunnen worden. Waarvan je in ieder geval kunt zeggen dat je ze zelf gemaakt hebt en die misschien nog wel lekker zijn ook. Een cassoulet of een stoofkippetje, bijvoorbeeld. Enter de snelkookpan. Of liever niet op het paniekmoment zelf. Dan kan alleen de spareribskoerier je nog redden. Enter de snelkookpan, een paar weken eerder.

Een snelkookpan is een geweldig stuk culigereedschap.  Zoals de naam doet vermoeden kan hij snel koken. Da’s fijn. Maar hij heeft nog een geheime functie: hij kan steriliseren en daarmee zo’n beetje alles voor de eeuwigheid houdbaar maken. Met name die laatste eigenschap is handig om je tegen het aankomend kerstdebacle in te dekken. Het principe van de snelkookpan berust op overdruk. Op zeeniveau, met een luchtdruk van 1 atmosfeer, kookt water bij 100 graden. Hoe hard je ook stookt, heter wordt het niet. Bij een stijging van 300 meter daalt de luchtdruk en daalt het kookpunt met 1 graad. Een hogere luchtdruk, aan de andere kant, zorgt juist voor een hoger kookpunt. In een put van een zes kilometer diep kookt water zelfs pas bij 120 graden. Een snelkookpan is eigenlijk een put, maar dan op je fornuis. Doordat de pan afgesloten is wordt de luchtdruk binnenin groot en kookt de inhoud dus bij een hogere temperatuur. Dat heeft allereerst voordelen voor de bereidingstijd. Je eten is al in één derde van de normale bereidingstijd klaar, wat natuurlijk  met name handig is voor gerechten die normaal veel tijd in beslag nemen. Denk stoofvleesgerechten of iets met bonen. Voor een zachtgekookt eitje of het blancheren van wat tomaten is hij dan weer minder geschikt. Maar, je gasten zitten al nietsvermoedend aan tafel. Je hebt nu geen tijd meer om nog een recept te verzinnen, de ingrediënten te gaan snijden, je pan op druk te brengen of een put te graven. Het enige wat je nu nog kan redden is je stoofkippetje uit de voorraadkast. Dus, hoe werkt dat steriliseren? Je zelfgemaakte pastasausje of jam krijg je in een normale pan met water en een weckpotje ook wel aardig houdbaar. Maar probeer dat nooit met vlees! Daarop zitten enge bacteriën die zich bij 100 graden nog kiplekker voelen. Je hebt een aanzienlijk hogere temperatuur nodig om die het loodje te laten leggen: de snelkookpan. Alles wat je daar in steriliseert blijft jaren goed.

Aan de slag

Schaf, ruim voor kerst, een snelkookpan aan die als het even kan 15 ‘psi’ of meer kan leveren. Psi staat voor pound per square inch. De snelkookwereld heeft het metrische systeem nog niet omarmd. Koop echte weckpotten of een paar goedkope potten appelmoes, die je leegt in de prullenbak. Vul de potten met je gekruide en rauwe kerstredder naar keuze, eventueel met een beetje bouillon erbij. Draai de deksels losjes op de potten. Vul de pan met water tot de potten driekwart onder staan. Deksel erop en knallen maar. Reken op vijf kwartier om je paniekkip helemaal bacterievrij te maken. Laat na afloop de druk rustig afnemen en draai de deksels vast. Kom maar op  met die kersttragedie!

Mocht je reservevoorraad onverhoopt toch bedorven zijn, bedenk dan dat je met het principe van een snelkookpan ook heel aardige gasbeton kunt bereiden of koolwaterstof kunt kraken. Misschien dat dát je kerstdiner kan redden?