experimenteerdrift, Over Rot, zelf maken |

Adventures in koji – miso experiment uitkomst: holy crap

Recentelijk verdiepte meneer zich weer eens in miso, de mooiste der gefermenteerde smaakmakers en las dat de tweede fermentatiestap (dus na het mengen van koji, bonen en zout) soms bij een hoge temperatuur wordt uitgevoerd: 45-50 en 55-60 graden Celsius en dan gedurende slechts een dag of tien (in plaats van een jáár). Daar zit wel wat in, want amazake – de zoete rijstdrank gebaseerd op koji en rijst –  krijgt haar zoete smaak door amylase (het afbreken van koolhydraten tot suikers) bij 55-60 graden. Ook het zoet maken van bier doen we bij dergelijke hoge temperaturen. Protease (het afbreken van eiwit door koji-kin) werkt daarentegen het best bij 45-50 graden. 

Opzet
Meneer besloot er maar weer eens een experimentje van te maken. Hij nam 4 soorten ongefermenteerde miso-in wording en verdeelde die in porties en fermenteerde de ene helft in de keuken bij kamertemperatuur en de andere in een Solis sous vide apparaat gedurende 10 dagen bij 52,5 graden. Hij schreef hier over deze opzet. 

De miso’s

  • kikkererwtenmiso 1
  • kikkererwtenmiso 2 (met rijstkoji in plaats van tarwekoji)
  • pindamiso
  • bananenmiso

Het resultaat na 10 dagen: verbijsterend

 

Het verschil tussen de kamertemperatuur en hoge temperatuur gefermenteerde miso’s was in een woord verbijsterend. Dat bleek al direct bij het aanschouwen van de zakjes. Links zie je de kamertemperatuur- en rechts de warme varianten. Waar de eerste er nog zo uit zagen als hoe ze 10 dagen eerder gevacumeerd werden waren alle warme varianten diepbruin geworden. Ook de geur en smaak waren radicaal anders. Waar er bij de kamertemperatuur (nog) hoegenaamd geen verandering had plaatsgevonden – ze smaakten nog altijd naar een mengsel van bijvoorbeeld kikkererwten en tarwekoji- smaakten de warm gefermenteerde miso’s compleet anders. Allen smaakten rijk, super-umamivol en zoete, zure en zoute tonen. Allen deden ze sterk denken aan sojasaus. De pindavariant vond meneer het lekkerst: pretty much de beste en rijkste pindasaus die hij ooit at. Er zat een duidelijk verschil tussen de soorten, maar de sojasaussmaak overheerste in allen. 

Conclusie
Kortom, een ongelofelijk gaaf resultaat in slechts 10 dagen. Wat is er precies anders dan ‘normale’ miso fermentatie? Deze vorm van fermenteren lijkt puur chemisch: amylase en protease. Door de keuze van de temperatuur heeft meneer nu vermoedelijk een mix van beide. Van fermentatie door micro-organismen (zout minnende bacteriën, gisten) is waarschijnlijk geen sprake meer. Voor meneer is het duidelijk. Als hij een lekkere miso wil maken gebruikt hij voortaan deze methode.

Beperkingen en toekomstig onderzoek 
Miso wordt traditioneel eigenlijk op een wat hogere temperatuur gefermenteerd (ca 30 graden) dan de kamertemperatuur van meneer (19,5 graden). De vergelijking is dus niet helemaal eerlijk. Daarnaast was meneer zo dom om na het openen verschillende zakjes te lang op het aanrecht te laten liggen waardoor ze gingen beschimmelen en meneer ze weg moest gooien. Vandaar het gebrek aan goede foto’s. Ook het verschil tussen de miso met rijstkoji en tarwekoji is achter de schimmelswebben in meneers hoofd verdwenen.  Sowieso is er veel verdwenen want de resultaten van dit onderzoek waren half november al binnen. Meneer had het echter te druk met het leven en worstbijbels om erover te schrijven. Toekomstig onderzoek kan zich richten op amylase en protease apart, door te spelen met de fermentatie temperatuur. Ook zou het gaaf zijn om een miso een jaar lang te fermenteren, en die te vergelijken met deze korte warme methode.


0 reacties op “Adventures in koji – miso experiment uitkomst: holy crap
  1. Mooi dat je zo’n dramatisch verschil in resultaat ziet, heel interessant!
    Ik denk dat het een terechte conclusie is dat dit niet meer microbiologisch is maar enzymatisch, gezien de temperatuur.
    Maar de vraag is of je niet gewoon het proces enorm versneld hebt. Dat is natuurlijk al een interessante vondst op zich en heel belangrijk vanuit industrieel(productie) perspectief, maar de kans is aanwezig dat het na een jaar op kamertemperatuur er precies hetzelfde uitziet.
    Nog interessanter is de vraag of dat NIET zo is. Misschien (of waarschijnlijk?) fermenteert miso in het normale proces wel microbiologisch én enzymatisch en gaat de versnelde enzymatische omzetting wel ten koste van je microbiologische op deze temperatuur. Misschien is ‘low and slow’ wel “beter” dan de versnelde methode omdat je daar ook de smaakmakers van de microbiologische fermentatie bij krijgt.
    Het is lastig om dat uit te zoeken. Een manier om dat te doen is om een jaar te wachten op een “normale” fermentatie en er dan in 10 dagen nog even een versnelde bij te doen, maar dan heb je natuurlijk een andere batch bananen/kikkererwten/pinda’s en andere koji die de vergelijking zouden kunnen beinvloeden.

  2. Wat supergaaf, na 10 dagen deze miso-oides! In het oude China maakten ze dingen met koji inderdaad in de zomermaanden – 60 dagen was meestal genoeg, het zal dan 30-35 geweest zijn?
    De pindamiso lijkt me hemels!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en Google Privacy Policy en Servicevoorwaarden toepassen.

De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.


Misschien vind je dit ook leuk

Fermentatie to do list

Check deze handig kaart met bekende fermentaties, gecategoriseerd naar hoofdingrediënt. Welke heb je nog niet geproefd?


Ultieme patat of friet maken volgens de triple cook methode

Kan de klassieke Vlaamse friet nog beter? Nog krokanter? Ja, dat kan hij. Met de triple cook methode. Check hieronder het recept, inclusief filmpje.

workshop-worstmaken
Workshop
agenda
31 jan
Driedaagse cursus groente bereiden (vrijdagen) Meerdere dagen

01 feb
Driedaagse cursus groente bereiden (zaterdagen) Meerdere dagen

03 feb
Driedaagse cursus fermenteren (maandagen) Meerdere dagen

04 feb
Driedaagse cursus fermenteren (dinsdagen) Meerdere dagen

24 feb
Driedaagse cursus groente bereiden (drie dagen achter elkaar) Meerdere dagen

Complete agenda
DROOM JIJ ER OOK VAN OM MIDDEN IN DE ZWEEDSE NATUUR EEN EDELHERT UIT TE BENEN?

Schrijf je nu in.


Wateetons wilde weekend
whatsapp