Kombucha reanimatie. Kun je een verwaarloosde SCOBY tot leven wekken?

Stel, je bent een Meneer. Iemand die zich vol enthousiasme in een onderwerp vastbijt, als een pitbull in een kinderarmpje.

Met niets anders bezig zijn. De wereld om zich heen vergetend. Alles willen weten, alles willen proeven, elk kraakje willen ervaren. Gordijnen dicht. Blind voor de buitenwereld.

Om zich enkele minuten, uren, dagen of weken later alweer te verliezen in een ander armpje, of beentje. Zo veel te proberen, zo veel te proeven, zo veel te kluiven.

Afgekloven potjes

Kortom, Meneers huis staat vol met half afgekloven potjes. Experimentjes die te veel van zijn aandachtspanne eisten. Ingedroogde voornemens. Beschimmelde toekomstplannen. Meestal met een vlekkige historie van snelle aantekeningen op de achterkant van een envelop of een nimmer bewaarheid ‘dit is zo briljant, dat onthoud ik wel’.

Enfin.

Ingedroogde SCOBY

Op de bovenste plank van zijn keukenkast: volledig ingedroogde kombucha-SCOBY’s. Een donkerbruine uitgesmolten Tollundman op de bodem van een glazen pot. Ze stonden er al minstens een jaar niks te doen. Sinds de vorige workshop kombucha maken (“dit is echt te gek, kombucha is mijn favoriete gefermenteerde frisdrank!!” jubelde meneer, het schuim op zijn lippen, de manische waanzin in zijn ogen).

Nu verkoopt Meneer verse SCOBY’s, en hij heeft er altijd wel een paar in een vacuümzak in een koelkastlade dus er is geen kwal overboord. Maar toch. Zonde. De SCOBY’s waren verdroogd, maar oogden niet bedorven. En bovendien voelde hij zijn tandjes al weer verlangend over elkaar knarsen…. kun je een volledig verdroogde en verwaarloosde SCOBY weer tot leven wekken?

TEST 1: SCOBY weken in Water

Er waren geen vreemde schimmels zichtbaar, noch waren er fruitvliegjes bij geweest. Meneer goot dus eenvoudigweg wat water bij verdroogde SCOBY 1 en ging wat anders doen. De SCOBY nam het water snel op en oogde na een dag al gezonder. Enkele dagen later: narigheid. Schimmels.

Mislukt.

Dat was eigenlijk ook wel heel logisch. Immers: kombucha is zuur. Zonder zuur geen bescherming. Door er gewoon kraanwater bij te gieten werd de pH veel te hoog waarmee de deur open stond voor microbische concurrentie.

Test 2: SCOBY weken in kombucha

Uiteraard had Meneer Wateetons meer dan één verdroogde SCOBY. Hij was er een jaar geleden hondsdol-hard ingegaan. SCOBY 2 weekte hij in een klein laagje kombucha. Immers, dat is wel zuur.

Na circa een week oogde de SCOBY en heur vloeibare omhulsel nog fris. De SCOBY kwam met een beetje hulp zelfs los van bodem en begon haar oude kleur en vorm terug te krijgen. Meneer besloot er voorzichtig mee te gaan brouwen en voegde een litertje zoete thee toe. Weer een week later was de SCOBY gaan drijven en er toonde zich aan het oppervlak een voorzichtige nieuwe lillendheid die in de dagen erna uitgroeide tot een gezellig dikke babykwal. Lelijk als de nacht, maar dat is kombucha. Je drinkt het bij voorkeur met je ogen dicht.

De verdroogde moederSCOBY lag er warmpjes tegenaan gedrukt, slechts een paar donkere fliebertjes herinnerden aan de zeven magere maanden die haar ten deel waren gevallen.

Na een paar weken durfde Meneer Wateetons het aan om een slokje te proeven: licht zoet, klein bittertje van de thee, klein prikje van de koolzuur. In smaak en uiterlijk niet te onderscheiden van twee andere potten met zijn commerciële SCOBY’s die hij – daar gaan we weer- ook aan het opkweken was.

Conclusie

Zelfs een jaar lang volledig verwaarloosde en uitgedroogde SCOBY kan weer opgekweekt worden en is dan (op smaak en uiterlijk) niet te onderscheiden van een goed verzorgde verse commerciële SCOBY.

Beperkingen

Het is natuurlijk mogelijk dat de SCOBY zelf niets heeft bijgedragen, maar dat het de week-kombucha is geweest die het zware werk heeft gedaan. Toekomstig onderzoek kan zich erop richten of weekvloeistof bestaande uit water, suiker en citroenzuur al voldoende is om de SCOBY tot leven te wekken.

Ook zou het interessant zijn om de micro-biologische samenstelling van de opgekweekte verse verse kombucha’s te onderzoeken. Is de verhouding tussen de verschillende melkzuur- en azijnzuurbacteriën en gisten anders?

Dat mogen jullie doen. Meneer is al weer drie projectjes verder geknaagd.